Chi tiết

Cập nhật lần cuối: 13 Tháng 10 2025

Quảng Trị, một tỉnh thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi các hiện tượng cực đoan của thời tiết như bão, lũ lụt và sạt lở; và đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng sức khỏe âm thầm: gánh nặng tâm lý xã hội kéo dài. Việc liên tục phục hồi sau thảm họa đã làm tổn thương nghiêm trọng sức khỏe tâm thần của người dân, khiến vấn đề này trở nên cấp bách hơn bao giờ hết

Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Trị khám và tư vấn sức khỏe cho bệnh nhân

Khi xảy ra thiên tai hoặc biến cố lớn, sự quan tâm thường đổ dồn vào cứu trợ vật chất (lương thực, nước sạch, thuốc men), khiến vấn đề sức khỏe tâm thần trở thành một mảnh ghép quan trọng bị bỏ quên. Tại Việt Nam, hàng trăm nghìn người bị ảnh hưởng bởi những tình huống khẩn cấp mỗi năm, và tác động tâm lý là rất lớn.

Hầu hết mọi người đều trải qua căng thẳng tâm lý – với các biểu hiện như lo lắng, buồn bã, tuyệt vọng, mất ngủ, mệt mỏi hoặc cáu kỉnh. Những cảm xúc này là hoàn toàn bình thường trong hoàn cảnh bất thường, nhưng nếu không được lắng nghe, chia sẻ hoặc hỗ trợ kịp thời, chúng có thể tiến triển thành các tình trạng sức khỏe tâm thần nghiêm trọng, làm trầm trọng thêm các vấn đề xã hội.

Theo số liệu từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Trị, công tác khám và quản lý bệnh nhân tâm thần đã được triển khai: Trong 9 tháng đầu năm, tổng số lượt khám đạt 60.938 lượt. Hiện có 7.946 bệnh nhân đang được quản lý (4.087 người Tâm thần phân liệt, 3.799 người Động kinh, 60 người Trầm cảm). Đã phát hiện mới 201 người mắc các bệnh lý như Tâm thần phân liệt (100 người) và Động kinh (101 người).

Tuy nhiên, nhu cầu hỗ trợ tâm lý – xã hội trong tình huống khẩn cấp thường chưa được chú trọng đúng mức. Thực tế cho thấy nhiều trở ngại: Thiếu hụt nguồn lực: Các cơ sở y tế tuyến khu vực và xã hạn chế về nguồn lực chuyên môn, thiếu hụt cán bộ tâm lý và cơ sở vật chất phù hợp. Định kiến xã hội: Kỳ thị về sức khỏe tâm thần khiến người dân ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ, làm chậm trễ quá trình can thiệp.

Hưởng ứng Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới (10/10/2025) với chủ đề “Tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần trong thảm họa và tình huống khẩn cấp”, đã đến lúc phải coi việc đảm bảo sức khỏe tâm thần là một phần không thể thiếu trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng

Công tác tuyên truyền hưởng ứng Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới (10/10/2025) luôn được ngành Y tế quan tâm.

Để tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ, cần sự vào cuộc đồng bộ của ngành y tế, chính quyền địa phương và cộng đồng thông qua các hành động cụ thể: Tổ chức thường xuyên các buổi sinh hoạt cộng đồng, nói chuyện chuyên đề (đặc biệt tại trường học và trung tâm cộng đồng) để giảm kỳ thị về rối loạn tâm thần. Kết nối các nguồn lực để huy động cộng đồng tham gia phát hiện sớm và hỗ trợ những người bị ảnh hưởng tâm lý trong thảm họa. Mỗi người cần rèn luyện lối sống lành mạnh, tránh stress và giữ tinh thần lạc quan. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo rằng, trong mọi tình huống khẩn cấp, không một ai bị bỏ lại phía sau, và mọi người dân đều được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần chất lượng.

Thành Trung